Bergwandelen, dat is het leukste wat er is! Maar er kleven ook risico’s aan. Ieder jaar verongelukken er weer mensen op de bergpaden in de Alpen en andere berggebieden. Wat kun je doen om zo veilig mogelijk voorbereid op pad te gaan en onderweg de risico’s te beperken? In deze blog geef ik je twaalf tips die je kunnen helpen om zonder zorgen van de bergen te genieten.

#1 Zorg dat je fit bent

Een veilige wandeling begint natuurlijk met een fit lichaam. Bereid je in Nederland alvast voor op het wandelen in de bergen door regelmatig te bewegen. Ook kan een bezoek aan de sportschool helpen. Let vooral op het oefenen van knieën en heupen, aangezien hier tijdens een wandeling in de bergen veel druk op komt te staan. Het kan bovendien ook nuttig zijn om in Nederland wat wandelkilometers in de benen te hebben, het liefst natuurlijk over een beetje ruig terrein.

#2 Draag goed passende schoenen (en overige kleding) geschikt voor het terrein

Bedenk van te voren wat voor soort wandelingen je wilt gaan doen en welke schoenen daarbij passen. Over asfalt, grind- en zandpaden kun je prima nog met gewone lage wandelschoenen overweg. Maar ga je van de weg af op kleinere bergpaadjes waar ook veel stenen liggen, dan heb je behoefte aan een stevige zool. En ga je klimmen of dalen met een rugzak op, dan hebben je enkels meer steun nodig. Voor redelijk normale bergwandelingen heb je al snel een B-schoen nodig. Deze heeft een vrij stugge zool en biedt goede ondersteuning voor je voeten. Denk voor je overige kleding aan goedzittende outdoorkleding, in verschillende laagjes zodat je afhankelijk van de temperatuur makkelijk iets aan of uit kunt trekken.

#3 Bouw de wandelingen op

Begin de eerste dag na aankomst op je vakantiebestemming niet meteen met een zware dagtocht. Bouw de wandelingen op, de eerste dag een paar uur, de tweede dag een dagdeel, de derde dag een hele dag. Als je direct voor een huttentocht gaat, probeer dan de eerste dag een korte etappe uit te zoeken.

#4 Bedenk dat je ook nog terug naar beneden moet

Soms is het leuk om vooral op de bestemming (bergtop!) te focussen. Je denkt, als ik daar eenmaal ben hoef ik alleen nog maar naar beneden. Maar let er ook op dat een afdaling z’n eigen moeilijkheden kent. Zo komt er veel druk op je knieën te staan en krijg je de neiging om sneller te lopen dan slim voor je lichaam is. Bereken van te voren hoe lang je ongeveer over de afdaling gaat doen en houd een strak, rustig tempo aan en buig goed door je knieën.

#5 Zorg dat je een goede wandelkaart bij je hebt, gps kan uitvallen

Een wandelkaart is onmisbaar wanneer je de bergen in gaat. Tegenwoordig heb je misschien de neiging om een app te downloaden of een gps-apparaat mee te nemen. Maar let er op dat de batterij ineens kan uitvallen, of je bereik kan wegvallen. Het is verstandig om altijd een gedetailleerde wandelkaart mee te nemen. Een goede wandelkaart voor bergwandelingen heeft een schaal van minstens 1:50.000. Nog beter en gedetailleerder zijn kaarten van 1:25.000.

#6 Neem voldoende water mee

Ook als je voor een korte wandeling gaat is het belangrijk om water mee te nemen. Grofweg kan je zeggen dat je voor een dagtocht ongeveer anderhalf tot twee liter per persoon mee moet nemen (en moet opdrinken natuurlijk). Bij warm weer kan dit echter ook wel meer worden, zeker als je snel dorst hebt. heb je toch te weinig water? Bepaal dan of water uit een beek veilig te drinken is of niet.

#7 Neem regelmatig pauze

Bij een bergwandeling zijn pauzes op regelmatige tijdstippen belangrijk. Zo kan je lichaam herstellen en wennen aan de hoogteverschillen. Ook geeft het tijd om even wat te eten of te drinken, en natuurlijk om volop van het uitzicht en de gezelligheid met je medewandelaars te genieten.

#8 Laat de bergen veilig, schoon en mooi achter voor andere bergliefhebbers

Je zou zeggen dat iedereen deze tip wel snapt, maar toch zijn er geregeld mensen die afval in de bergen achterlaten, achter bosjes of stenen. Niemand die het ziet, toch? Fout, want gedurende een heel jaar zijn de bergen constant in beweging door wind en erosie. En bovendien kunnen dieren afkomen op het afval, en bijvoorbeeld plastic aanzien voor een lekker hapje. Het is een kleine moeite om bij iedere wandeling even een afvalzakje in je rugzak te stoppen.

#9 Blijf op de gemarkeerde paden

Het is soms verleidelijk, als je weet dat het pad verderop loopt en je vermoedt dat er een sneller afsnijweggetje is. Wanneer deze niet gemarkeerd is, kun je er beter voor kiezen om gewoon het pad te volgen. Soms is het lastig om het landschap te lezen met alle hoogteverschillen, en zo kan het gebeuren dat je het pad ineens uit het oog verliest als je in een dalkommetje loopt. Voor je het weet loop je dan straal de verkeerde kant op.

#10 Wees voorzichtig bij sneeuwvelden

Vooral in de lente en herfst, maar zelfs in hoogzomer kan het gebeuren dat je een sneeuwveld op de wandelroute treft. Wees altijd achterdochtig hierbij. Je weet niet of het veld aan de onderkant al helemaal weggesmolten is, of dat er bijvoorbeeld een riviertje onderdoor loopt. Als het mogelijk is om eromheen te lopen, doe dit dan. Maak anders gebruik van wandelstokken om de stevigheid van de sneeuw te testen.

#11 Let op het weer

In de bergen kan het weer soms zomaar omslaan. Neem dan ook altijd regenkleding mee, ook al zegt het weerbericht dat het een zonnige dag gaat worden. Tegen het eind van de middag ontstaan er regelmatig onweersbuien in het hooggebergte.

#12 Vertel mensen waar je heen wandelt

Als je een lange wandeling gaat doen, laat het thuisfront weten welke route je loopt. En ben je bezig met een huttentocht, informeer dan bij de huttenwaard hoe de staat van het pad is en vertel hem welke kant je op loopt. Als je gereserveerd hebt voor een berghut en je arriveert niet voor etenstijd, laat dat dan even telefonisch weten. Als je het erg laat maakt, heb je kans dat de huttenwaard de hulpdiensten inschakelt, na contact met de andere berghutten in de streek – zeker in de minder toeristische gebieden.